شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به‌صورت ناگهانی، سایت و یا وبلاگتان فیلتر‌شده باشد؛ ممکن است در این شرایط سردرگم و دستپاچه شوید، اما جای نگرانی نیست، شما می‌توانید با استفاده از راهکارهایی که در ادامه این مقاله به آن‌ها پرداخته‌ایم، وبسایت خود را بازگردانده و یا به جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود بپردازید.
راستی شاید شما از طرح صیانت از حقوق کاربران آگاه باشید، در این باره می‌توانید مقاله طرح صیانت از کاربران فضای مجازی – تکلیف کسب و کارها چیست را مطالعه کنید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
جلوگیری از فیلتر شدن سایت
خوب است قبل‌از پرداختن به راهکارهای جلوگیری از فیلتر شدن سایت، نگاهی به تاریخچه فیلترینگ بیندازیم. در اوایل قرن بیست و یکم فیلترینگ اینترنت اجرایی‌شد. فیلترینگ اینترنت به دلایل گوناگونی در مناطق مختلف جهان رخ می‌دهد؛ دلایلی مانند حفظ امنیت ملی، حفظ ثبات سیاسی و حفظ ارزش‌های اجتماعی که از توجیهات اصلی دولت‌ها برای اعمال فیلترینگ محسوب می‌شوند. جالب است بدانید ایران تنها کشوری نیست که شهروندان آن از دسترسی به اینترنت آزاد محروم هستند، بلکه فیلترینگ اینترنت در بسیاری از کشورهای دیگر جهان نیز اعمال می‌شود.
فیلترینگ چیست و چطور از فیلتر شدن سایت در ایران جلوگیری کنیم
اینترنت در طی چند‌ین سال اخیر رشد بسیار چشمگیری داشته و هر ثانیه در حال گسترش است. این شبکه بزرگ تنها به سایت‌ها خلاصه نمی‌شود، بلکه تمامی حوزه‌ها را مانند شبکه‌های اجتماعی نیز دربر می‌گیرد.
امروزه با ورود شبکه‌های اجتماعی نگرانی‌هایی در مورد محتوای منتشر شده در آن‌ها ایجاد‌شده است. این شبکه‌ها برپایه اینترنت توسعه داده شده و پراز محتواهای مختلف هستند. همچنان در این بین می‌توان محتواهایی نامناسب نیز یافت که باعث آسیب‌پذیری سنین مختلف می‌شود. به همین علت کشورها در شرایط بسیاری اقدام به مسدود کردن و یا فیلتر سایت‌های مختلف می‌کنند.
حال در برخی موارد ممکن است سایت شما علیرغم داشتن محتوایی مناسب با فیلترینگ روبهرو شود. جلوگیری از فیلتر شدن سایت شامل راهکارهایی می‌شود که با رعایت کردن آن‌ها می‌توانید احتمال فیلتر شدن سایت خود را به حداقل برسانید.
تفاوت فیلترینگ و مسدود سازی
اکثر کاربران معنای فیلترینگ را با مسدودیت وبسایت یکی می‌دانند. اما لازم به ذکر است که این دو، مفهومی کاملا متفاوت دارند. زمانی که سایتی فیلتر شود، کاربران می‌توانند با تغییر آی‌پی کشور، استفاده از VPN یا در مواردی با تغییر شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، این فیلترینگ را دور بزنند. اما در مسدودیت، زمانی که سایتی مسدود یا بلاک می‌شود، هیچ فردی اجازه ورود به وب سایت را نخواهد داشت حتی اگر آی‌پی خود را تغییر دهید. روش مسدود کردن سایت‌ها بیشتر توسط دولت‌ها انجام می‌شود و دستوری صریح برای بستن یک خدمات یا سایت صادر می‌شود.
انواع فیلترینگ در دنیا
فیلترینگ شامل نوع‌های مختلفی دارد مثلا، دامنه فیلتر شود یا پروکسی سرور سایت؟ از طریق درگاه فیلتر شوید یا اصلا بخاطر تحریم‌ها باشد، جلوتر مفصل دراین باره توضیح می‌دهم.
فیلترینگ از طریق دامنه سایت
در برخی موارد دامنه سایت‌ها به صورت کلی مسدود شده و هیچ کاربری، حتی صاحب سایت هم قادر به دسترسی دامنه سایت نخواهد داشت، و تفاوتی ندارد که با چه آی‌پی وارد سایت می‌شوید. این روش هزینه بالایی داشته و کم‌تر کشور یا شرکتی از آن بهره می‌گیرد. برای مثال شما در نقش پدر و مادر و با کمک شرکت سازنده مودم اینترنت خود، قادر خواهید بود تا دامنه سایت‌هایی را مسدود کنید. بنابراین کودکان نمی‌توانند به تمامی محتواهای اینترنت دسترسی داشته باشند. آموزش بررسی فیلتر بودن سایت قبل از ثبت دامنه را حتما ببینید.
فیلتر کردن سایت از طریق پروکسی سرور
این روش در بیشتر مواقع توسط حکومت‌ها انجام می‌شود. به این ترتیب شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت، دسترسی شما به این سایت را محدود می‌کنند. این روش برای فیلترینگ گسترده به کار می‌آید و به طور معمول برای فیلترینگ‌های گزینشی به‌صرفه نیست. با فیلتر کردن از طریق پراکسی سرور، شما می‌توانید آی‌پی‌های یک منطقه یا حتی کشور را مسدود کنید و مانع از دسترسی کاربران به سایت مورد نظر شوید.
فیلتر کردن از طریق ربات‌ها
این ربات‌های فیلترینگ، با جستجو در وب سایت‌ها، به‌دنبال پیدا کردن کلمات، تصاویر یا ویدیوهای نامناسب هستند. بعداز یافتن تصویر یا متن مورد نظر، باتوجه به قوانین مشخصی که در هر کشور موحود است، سایت شما را فیلتر می‌کند. البته این به‌شرطی است که آن محتوا در کل سایت پخش شده باشد.
فیلتر کردن از طریق درگاه‌ها
بستن درگاه هزینه بسیار زیادی برای شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت و حکومت‌ها دارد. در این روش درگاه هدایت‌کننده کاربران به سایت به طور کامل بسته خواهد شد.
فیلترینگ برای تحریم سایت‌ها
برخی از کشورها برای اینکه سایت‌ها و خدمات آنلاین کشورهای دیگر را تحریم کنند، اقدام به مسدود کردن آن‌ها می‌کنند. متاسفانه در ایران برخی از محبوب‌ترین سایت‌های خارجی به وسیله شرکت‌های سازنده آن‌ها فیلتر شده‌اند و تنها با تغییر نشانی آی‌پی خود می‌توانید به این وب‌سایت‌ها دسترسی داشته باشید.
فیلترینگ از طریق نرم‌افزار
نرم‌افزارهای سانسور بر روی کامپیوتر و تلفن‌های همراه شما نصب می‌شوند. به همین علت، این روش برای دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ کارایی ندارد. البته اگر شما صاحب یک کسب و کار کوچک هستید، می‌توانید از نرم‌افزارها برای مسدود کردن سایت‌هایی خاص برای کارمندان خود بهره ببرید. البته این کار را پیشنهاد نمی‌کنیم.
جالب است بدانید که در اکثر مواقع نرم‌افزارهای فیلترینگ توسط دانشگاه‌ها و مدارس استفاده می‌شوند تا کاربران به همه محتوای اینترنتی دسترسی نداشته باشند.
راهکارهای جلوگیری از فیلتر شدن سایت
حال که با بلاک شدن، فیلترینگ و انواع آن آشنا شدید؛ خوب است به سراغ راهکارهایی برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت بپردازیم. اگر شما دامنه‌ای خریداری کرده‌اید که به تازگی فیلتر شده است و یا برای رفع فیلتر خود، دامنه‌ای جدید خریداری کرده‌اید، لازم است روال اداری جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود را انجام دهید. البته باید این را در نظر داشته باشید، در‌صورتی که دامنه شما به تازگی فیلتر شده، باید در مرحله اول موردی که باعث فیلترینگ سایت شما شده‌است را برطرف کنید. برای رفع فیلتر دامنه خود و یا جلوگیری از فیلتر شدن سایت، شما باید برای مجوز ساماندهی اقدام کنید.
مجوز ساماندهی کسب‌وکار اینترنتی چیست
مجوز ساماندهی از آن دسته مجوزهایی است که امروزه مورد استقبال بسیاری از صاحبان سایت‌ها قرار گرفته است. اخذ مجوز ساماندهی، باعث می‌شود تا مشتریان به شما اعتماد بیشتری کنند. از دیگر مزیت‌های داشتن این مجوز این است که، در صورت انتشار محتوای مجرمانه یا خلاف قوانین، با فیلتر سریع مواجه نخواهید شد؛ بلکه اول اخطار دریافت کرده و یا تنها موضوع نامناسب از سایت حذف می‌شود، به طور کلی برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود نیاز به دریافت مجوز ساماندهی خواهید داشت.
امروزه تمامی سایت‌های فعال در هر زمینه‌ای مانند تجاری، شرکتی، فرهنگی، دولتی و دیگر زمینه‌ها باید اقدام به دریافت مجوز ساماندهی کنند. باید توجه داشته باشید که ثبت‌نام سایت‌ها در سامانه ساماندهی الزامی است ولی هنوز الزامی به درج لوگو در سایت وجود ندارد؛ اما از این طریق اعتماد کاربران نیز به سایت جلب می‌شود.
مدارک اخذ مجوز ساماندهی کسب‌وکار اینترنتی
ستاد ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی کشور زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات مدیران سایت‌ها کرده است که در ایران، طبق قانون اعلام شده تولیدکنندگان محتوا در اینترنت، موظف‌اند طی مراحل اخذ مجوز ساماندهی، اطلاعات شخصی خود از جمله شماره تلفن، نشانی و ویژگی‌های فنی وبسایت خود را در سایت ساماندهی ثبت کنند. همچنین این مدارک شامل ارسال عکس، تصویر کارت ملی، تصویر مدرک تحصیلی و گواهی عدم سوءپیشینه است.
مراحل اخذ مجوز ساماندهی چیست
شما پس‌از طی مراحل اخذ مجوز ساماندهی می‌توانید لوگوی موقت مجوز ساماندهی را دریافت کرده و آن را در سایت خود درج کنید.
مرحله اول
برای ثبت سایت در سامانه ساماندهی و جلوگیری از فیلترشدن سایت خود لازم است به آدرس اینترنتی samandehi.ir مراجعه کنید. در این مرحله از منوی سمت راست روی گزینه ثبت‌نام و ثبت سایت کلیک کنید.
مرحله دوم
در مرحله بعدی لازم است اطلاعات اولیه خود را مانند نوع شخصیت، ایمیل، نام کاربری و رمز را وارد کنید. پس از تکمیل اطلاعات اولیه، با ورود به سامانه اطلاعات خواسته شده دیگر را نیز بارگذاری کنید.
مرحله سوم
در این مرحله باید در قسمت تکمیل اطلاعات، در قسمت احراز اطلاعات تلفن ثابت و همراه خود را تأیید کنید. و سپس لازم است نوع رسانه برخط خود را وارد نمایید.
مرحله چهارم
پس‌از انجام مراحل گفته شده، در قسمت مدیریت، رسانه برخط سایت شما و وضعیت آن نمایش داده می‌شود. شما باید در این صفحه بر روی گزینه انجام تاییدیه فنی کلیک نمایید. لازم است توجه داشته باشید که دریافت لوگو برای سایت‌هایی امکان‌پذیر است که تایید فنی ساماندهی را انجام داده باشند. پس‌از انجام تاییدیه فنی، درخواست شما موردبررسی قرار گرفته و بعد از آن می‌توانید نسبت به اخذ لوگو اقدام کنید و آن را در سایت خود درج نمایید.
مراحل رفع فیلتر سایت، از طریق سایت ساماندهی
اگر در گذشته، به منظور جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود آن‌را در سایت ساماندهی ثبت کرده باشید تنها کافیست مراحل زیر را انجام دهید.
مراجعه به سایت ساماندهی
مراجعه به درگاه درخواست رفع فیلتر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به نشانی rafefilter.internet.ir و با استفاده از شناسه کاربری و کلمه عبور خود به‌عنوان مدیر سایت و با ارائه توضیحات کامل، درخواست رفع فیلتر را ارائه کنید.
پیگیری درخواست
شما می‌توانید پس‌از درخواست رفع فیلتر وبسایت خود، جهت پیگیری درخواستتان، با استفاده از شناسه کاربری و کلمه عبور ساماندهی، در درگاه رفع فیلتر کارگروه، از روند انجام رفع فیلتر سایت خود مطلع و تا پایان مراحل قانونی رفع فیلتر سایت، بدون نیاز به مراجعه حضوری، موضوع را پیگیری کنید.
مراحل رفع فیلترینگ در سایت internet.ir
پس‌از ثبت سایت خود، به منظور رفع فیلترینگ سامانه خود باید به سایت Internet.ir مراجعه کنید. هنگام ورود به این سایت شما یک منو را در پیش روی خود مشاهده می‌کنید که شامل چهار گزینه اصلی است. در این سایت فرایند رفع فیلترینگ به نسبت سایت ساماندهی بسیار سریعتر انجام می‌گیرد.
در مرحله بعد، خواهید دید که از شما پرسیده می‌شود برای چه کاری به این سایت مراجعه کرده‌اید؛ شما می‌توانید یکی‌از گزینه‌های رفع فیلتر دامنه‌های ایرانی، خارجی و یا پیگیری این دو دامنه را انتخاب کنید. باید توجه داشته باشید که منظور از دامنه‌های ایرانی همان دامنه‌های ir است و دامنه‌های خارجی نیز شامل دامنه‌های بین المللی هستند.
در مرحله بعدی، یک نامه اداری قابل مشاهده است که یک جای خالی برای نوشتن نام دامنه در آن قرار دارد. شما باید برای رفع فیلتر دامنه‌تان، نام دامنه خود را به صورت کامل و بدون www به صورت آدرسی که به عنوان نمونه در اختیار شما قرار داده‌اند را، تکمیل کرده و با نوشتن کد کپچا، درخواست خود را با کلیک بر روی دکمه ثبت درخواست رفع فیلتر سایت ثبت کنید.
در این مرحله، به شما اعلام خواهد شد که آیا درخواست شما اعتبار دارد و می‌توان این کار را انجام داد یا خیر. اگر درخواست رفع فیلتر دامنه شما مربوط به دامنه‌ای باشد که بیش از سه بار برای رفع فیلتر آن اقدام شده باشد و یا محتوای خلاف قوانینی که منتشر کرده است در حجم گسترده‌ای باشد، امکان رفع فیلتر وجود نداشته و شما نمی‌توانید بقیه مراحل را ادامه دهید. در صورتی که امکان رفع فیلتر دامنه شما وجود داشته باشد، شما به صفحه بعدی هدایت خواهید شد.
چگونه از فیلتر شدن سایت خود در امان بمانیم
در برخی موارد می‌توان با رعایت نکاتی به جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود بپردازیم؛ به‌شرط اینکه سایت شما از قوانین کشور پیروی کند و به دلیل سهل‌انگاری شما یا دولت فیلتر شده باشد. در هر صورت می‌توان تا حد امکان از فیلتر شدن سایت‌ها جلوگیری کرد. در ادامه به برخی از این نکات خواهیم پرداخت.
جلوگیری از لینک دادن به سایت‌های فیلتر شده
چنانچه سایت شما هیچ محتوای نامناسب و سیاسی تولید و بارگزاری نمی‌کند، ولی به ناگهان با فیلترینگ روبهرو شده اید؛ باید بدانید که ممکن است در سایت شما لینک‌هایی به سایت‌هایی که فیلتر شده‌اند وجود داشته باشد.
سهل انگاری در لینک دادن به سایت‌هایی که فیلتر شده‌اند، حتی اگر سایت‌های پر بازدیدی باشند می‌تواند موجب فیلتر شدن سایت یا صفحه‌ای از سایت شما شود. برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود، توصیه ما این است که به دقت سایت‌ها لینک دهید.
عدم تبلیغ محتوای نامناسب و خلاف قوانین
درج تبلیغات نامناسب و یا قراردادن فایل‌هایی با مصادیق مجرمانه در سایتتان که با قوانین ایران در تضاد باشد ممکن است برای وبسایت شما دردسر بزرگی ایجاد کند. در بعضی مواقع سایت‌ها به صورت اتفاقی تبلیغاتی را در سایت خود درج می‌کنند که با محتوای وب سایت در تضاد است. در چنین مواقعی ربات‌ها و متخصصین با مشاهده این تبلیغات و محتواهای نامناسب، اقدام به فیلتر کردن سایت یا صفحه‌ای از سایت شما می‌کنند. لازم است قبل از گرفتن هر تبلیغی، با آژانس مورد نظر یا تبلیغ‌دهنده موضوع را روشن کنید و قوانین فضای مجازی ایران را برای آن‌ها توضیح‌دهید.
رعایت قانون کپی رایت
اگر بدون کسب اجازه از خالق اثری، هرگونه فایل، نوشته، موسیقی، ویدیو و… را در سایت خود نشر دهید، به احتمال زیاد باعث فیلتر شدن سایتتان خواهید شد؛ چراکه قانون کپی رایت را نقض کرده‌اید. در بعضی از موارد فیلتر شدن سایت ناشی از آن است که حقوق مالک اثر را رعایت نکرده‌اید. برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود در این مورد، باید از صاحب اثر اجازه فروش یا نمایندگی آن را دریافت کنید.
کلمات محتواها را بررسی کنید
در کشور ایران فیلترینگ بیشتر توسط ربات‌ها و برخی از نرم‌افزارهای پیشرفته انجام می‌شود. در بیشتر مواقع وجود کلمات نامناسب از نظر اخلاقی و یا از نظر سیاسی باعث فیلترینگ سایت، یا صفحه‌ای از سایت شما می‌شود.
ربات‌ها از قوانین خاصی پیروی می‌کنند؛ برای مثال باید تعداد کلمات نامناسب به یک حد نصاب برسد تا سایت شما فیلتر شود. برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود، به شما توصیه می‌کنیم تا به تولیدکنندگان محتوای خود در ابتدا قوانین تولید محتوا را گوشزد کرده تا محتوایی برخلاف قوانین کشور تولید نشود.
جمع‌بندی
اگر به‌صورت ناگهانی سایتتان دچار فیلترینگ شده‌است، و یا می‌خواهید برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود اقدامی انجام دهید، لازم است تا با پیگیری روال رفع فیلتر دامنه، این کار را انجام دهید. در این مقاله سعی شد تا تمامی مراحل جلوگیری از فیلتر شدن سایت را به شما آموزش دهیم.
